Archief

Toetoe is nog lang niet bij iedereen bekend, ook niet onder egyptologen, maar dat is ten onrechte. De god wordt vanaf de 26ste dynastie genoemd in de bronnen, en hij was vooral in de Grieks-Romeinse periode overal in Egypte bekend en geliefd. Er worden nog steeds nieuwe afbeeldingen van de god geïdentificeerd in musea en privé-collecties. Omdat er vele verschillende soorten afbeeldingen zijn, en de god niet algemeen bekend is, zijn er nog vele stukken niet als Toetoe herkend. In deze lezing zal prof.dr. Olaf Kaper de god voorstellen, en zijn voortdurende zoektocht naar nieuwe afbeeldingen en beeldjes beschrijven.

De grafwanden van Oudegyptische tombes staan vol met landschappen: woestijnen waarin gejaagd wordt met honden, moerasscènes met de grafeigenaar vissend in een woud van papyrus, herders die hun kuddes laten grazen tussen het struikgewas en zorgvuldig vormgegeven tuinen. Vooral de Ouderijks grafscènes laten een wereld zien die niet meer bestaat: water waarin nijlpaarden en krokodillen elkaar bevechten, een woestijn krioelend van gazelles, oryxen en ibexen. Was dit wishful thinking of zag het landschap er echt zo anders uit dan nu? Welke rol speelde de jaarlijkse Nijloverstroming? En wat ging er mis aan het einde van het Oude Rijk?

In september 2020 openden de laatste vernieuwde zalen van Van Nijl tot Amstel, de semipermanente opstelling van het Allard Pierson. Ook het nieuwe Egypte-kabinet is nu te bewonderen. Tijdens deze rondleiding neemt conservator Ben van den Bercken u mee door de twee zalen van het kabinet en vervolgens verder door Van Nijl tot Amstel langs een aantal Egyptische objecten die daar te vinden zijn. Enkele topstukken in de collectie en een paar recente aanwinsten komen voorbij.

Deze maand staat in het teken van het arbeidersdorp Deir el-Medina. We hebben een breed programma georganiseerd waarbij de activiteiten zowel los als in een totaal pakket te koop worden aangeboden.

Hoeveel weet u over Deir el-Medina? Gedurende de hele maand juli heeft u bij Huis van Horus activiteiten kunnen bijwonen met betrekking tot het arbeidersdorp Deir el-Medina. Om deze maand feestelijk af te sluiten én uw nieuw opgedane kennis te testen organiseren we een digitale quiz.

Op maandag 26 juli, 2 uur bieden Huis van Horus en Museo Egizio u een online rondleiding geweid aan de collectie van Deir el-Medina. Een van de curators van het museum, Cédric Gobeil, zal deze virtuele rondleiding verzorgen.

Zo rond 1142 voor onze jaartelling legde de stokoude mevrouw Naunachte een verklaring af voor de plaatselijke rechtbank, die voor de gelegenheid was opgetuigd met iedereen die er in het dorp Deir el-Medina toe deed. Het dossier Naunachte leert ons heel veel, onder meer dat het vrouwenrecht in Egypte 3000 jaar geleden progressiever was dan tegenwoordig. Kortom, zoals iedere zaak omtrent een erfenis biedt ook deze genoeg stof tot overdenking.

De kunstenaars van Deir el-Medina gebruikten hun artistieke vaardigheden niet alleen voor de tombes in de Vallei der Koningen, maar ook in hun eigen graven aan de rand van het dorp. Vooral in het graf van Nakhtamon is goed te zien hoe men met vier basiskleuren (wit, okergeel, rood en zwart) figuren en hiërogliefen schilderde op een ondergrond van pleisterkalk. We zien de individuele penseelstreken en kunnen de volgorde afleiden waarin de kleuren zijn aangebracht.

Overal ter wereld worden merktekens gebruikt voor de herkenning van personen en instanties. Het kan daarbij gaan om letters, maar ook om figuurlijke of abstracte beeldtekens, of een combinatie van deze dingen. Bij de arbeiders van de koninklijke grafaanleg in het Nieuwe Rijk werden dit soort merktekens de basis voor een nieuw notatiesysteem, een soort pseudoschrift. Het in kaart brengen van de rol van merktekens in deze arbeidersgemeenschap leert ons veel over hoe er in de Egyptische oudheid over schrift en andere visuele tekengeving werd gedacht.

Tot voor kort kenden we de necropoolschrijver (beter: Schrijver van Het Graf) Thutmose voornamelijk door zijn deels bewaard gebleven brieven en zijn zogenaamde huis in Medinet Habu. Van zijn activiteiten als administrateur van de instelling verantwoordelijk voor de aanleg van de koningsgraven was maar weinig bekend.