16 december 2023 | Donateursdag

Op zaterdag 16 december staat de jaarlijkse donateursdag van Huis van Horus op de planning. We ontvangen onze donateurs graag vanaf 12.00 uur in het Rijksmuseum van Oudheden. Het programma start om 12.30 en duurt tot 16.00 uur.

Wat kunt u verwachten? Speciaal voor onze donateurs zullen twee egyptologen een lezing geven. Natuurlijk zal ook de nieuwe Ta-Mery gepresenteerd worden: hét Nederlandstalig magazine over het oude Egypte. Iedere aanwezige donateur kan gelijk een mooi exemplaar mee naar huis nemen.

De eerste lezing zal gegeven worden door Yagmur Koyuncu (Master archeologie gespecialiseerd in egyptologie):

‘Mogen we Egyptische mummies tentoonstellen in musea?’
Onze fascinatie met het onbekende is een constante gebleven doorheen de geschiedenis. Vanaf de Verlichting, werden gemummificeerde Egyptische lichamen naar het Westen gebracht waar ze werden ontdaan van hun windselen, ontleed voor medische doeleinden en zelfs gekannibaliseerd, omdat men dacht dat ze genezende krachten zouden bezitten. De geschiedenis van Egypte is vaak gemanipuleerd om te voldoen aan de beschavingsmythen van de Europese rijken. De Egyptologie die we vandaag kennen is ontstaan met de expeditie van Napoleon. De noodzaak om de Westerse heerschappij te bewijzen heeft geresulteerd in de toe-eigening van Egyptisch erfgoed, ten koste van hedendaagse Egyptenaren.

Sinds de publicatie van Edward Said’s Orientalisme is de kwestie van hoe oude beschavingen bestudeerd moeten worden een belangrijk discussiepunt geworden in de academische wereld. De daling van het aantal studenten dat zich inschrijft voor oudheidkundige studies en grote moeite om fondsen te vinden hebben geresulteerd in het schrappen van vakken binnen de geesteswetenschappen. Het debat rond mummies is een veel bredere discussie dan het simpelweg wel of niet tentoonstellen van gemummificeerde resten. Het onderwerp omvat ook het levend houden van interesse in Egyptologie, en het presenteren van een discipline die een creatie is van kolonialisme op een gedekoloniseerde manier. Om dit doel te realiseren moeten de basisprincipes van de discipline worden herdacht. Bijvoorbeeld, de naam ‘mummies’ gebruiken voor Egyptische lichamen, waardoor zij geobjectiveerd worden. Problematiek rondom het gebruik van artificiële intelligentie en andere vormen van technologie, bijvoorbeeld gebruikt om gemummificeerde lichamen virtueel laag voor laag uit te kleden en zo hun oorspronkelijke uiterlijk te reconstrueren, zijn ook belangrijke discussiepunten. Aangezien raciale overwegingen en eugenetica de oorsprong van de Egyptologie vormen, zouden interpretaties ook vervormd kunnen zijn door de persoonlijke achtergrond van de onderzoeker. Het evenwicht tussen het levend houden van de publieke interesse en de problematiek van ‘mummiemanie’ is de focus van mijn onderzoek.

De tweede lezing zal gegeven worden door Eva Cornelisse (PhD kandidaat):

‘De jacht op oudheden en graven in de archieven: Piccinini, een Italiaan in Thebe’
Zijn naam is nauwelijks bekend, zelfs niet onder egyptologen, en er is maar heel weinig informatie beschikbaar over de Italiaan Piccinini, die aan het begin van de 19e eeuw opgravingen deed in Egypte. Deze lezing neemt u mee naar het Egypte van zo’n 200 jaar geleden, naar de westbank van Thebe, het werkterrein van Piccinini. Veel voorwerpen die wij kennen uit de egyptologische collecties in musea zijn daar in deze tijd terecht gekomen vanuit Thebe. De jacht op oudheden was geopend, de rivaliteit was hevig, maar hoe ging dit eigenlijk in zijn werk? Piccinini was één van de agenten ter plaatse. Hij woonde letterlijk temidden van al deze ontwikkelingen in een graf in Dra Abu ’n-Naga en deed daar opgravingen voor d’Anastasi. Een inkijkje in de manuscripten van vroege egyptologen zoals Robert Hay, James Burton en John Gardner Wilkinson en in de bronnen rond de Franse-Toscaanse Expeditie van Champollion en Rosellini laat ons zien hoe archiefonderzoek een schat aan nieuw materiaal kan opleveren!

Hopelijk zien wij u 16 december!